Let's Try Khawakee (Short Story)

"आई, अहो तुम्हाला जे वाटतंय ते तुम्ही खाऊ शकता. मी फक्‍त एवढंच म्हटलं की मला मटणाचा वास सहन होत नाही. त्यामुळं मी नाही बनवू शकणार तुमच्यासाठी. पण हां, हॉटेलमधून आणायचं असेल तर सांगा, मी ऑफीसमधून येताना घेऊन येईन..."

"नको नको, मला नै बै ते हॉटेलातलं आवडत. केवढा मसालाच असतो त्यात. चिकन तरी बर्‍यापैकी अस्तं, पण मटणाचे पिस तर शोधून काढावे लागतात..."

"...मग काय करायचं तुम्हीच सांगा आता."

"काय करणार सूनबाई, माझी म्हातारीची आता स्वैपाक बनवायची ताकद पण नाही. एके काळी पन्‍नास-पन्‍नास माणसांचा स्वैपाक घरातल्या घरात बनवायचे मी. आणि मटण तर असं बनवायचे की लोक..."

"..माहित्येय मला आई ते सगळं... पण आपण आज काय करू शकतो यावर बोललो तर जास्त चांगलं, नाही का?"

"हं... राहू देत मग. असंच खावंसं वाटलं म्हणून म्हटलं तुला. नसेल जमत तर काय... आलीया भोगासी, असावे सादर..."

"असं नका म्हणू आई, मी बघते काहीतरी संध्याकाळपर्यंत. निघते आता, उशीर होतोय."

----------------------

"काय गं, काय शोधतीयेस 'गूगल'वर?"

"अगं काही नाही, 'चांगलं' मटण बनवून देणारं कुणी मिळतंय का शोधत्येय..."

"काय म्हणतेस? तू आणि नॉन-व्हेज...?"

"माझ्यासाठी नाही गं... सासूबाईंसाठी. त्यांना आवडतं हे सगळं.. चिकन, मटण, फिश, आणि काय काय... मला तर वास सुद्धा सहन नाही होत त्याचा, मग घरात बनवणं तर लांबच!"

"अच्छा, मग हॉटेलमधून पार्सल घेऊन जायचं ना त्यांच्यापुरतं..."

"मी ही तेच म्हणाले, पण त्यांना तसं मसालेदार नाही आवडत. आता त्यांना हवं तसं, घरगुती पद्धतीचं, चविष्ट, आणि 'चांगलं' मटण बनवणारं शोधायचं तरी कुठं?"

"ए, तू 'खावाकी' ट्राय केलंयस का?"

"काय?"

"अगं 'खावाकी फूड प्रॉडक्ट्स'... मागे मी होळीच्या दिवशी पुरणपोळ्या नव्हत्या का आणल्या डब्यातून."

"हो हो हो, आठवलं. पण त्यांच्याकडं नॉन-व्हेजसुद्धा मिळतं?"

"अर्थातच! अगं आमच्याकडं तर सारखं चिकन बिर्याणी, मटण करी, प्रॉन्ज मसाला, कोंबडी वडे, आणि काय काय सारखं मागवत असतात."

"मागवत असतात म्हणजे?"

"अगं, म्हणजे फोनवरून ऑर्डर देऊन ठेवायची. आपल्याला पाहिजे असलेल्या वेळी होम डिलीव्हरी मिळते..."

"काय सांगत्येस काय? म्हणजे आपल्याला आणायला नाही जावं लागत?"

"अंहं, अगदी घरपोच मिळतं सगळं. छान घरगुती पद्धतीचं, कमी मसालेदार, चविष्ट, आणि गरम-गरम..."

"व्वा! तू सांगतियेस त्यावरून तरी सासूबाईंना आवडेल असंच वाटतंय. प्लीज मला नंबर देत्येस त्यांचा?"

"अगं माझ्याकडं आत्ता नंबर नाहीये. घरी ब्रोशर आहे त्यांचं, त्यावर आहे. आणि माझ्या सासूबाईच ऑर्डर करतात त्यामुळं माझ्याकडं सेव्ह नाही केलेला..."

"अरेरे, आता?"

"अगं डोन्ट वरी, त्यांची वेबसाईट आहे ना www.khawakee.com. त्यावर तर तुला सगळ्या पदार्थांचे रेट पण मिळतील. आणि फोटोसुद्धा बघायला मिळतील. आणि हो, ऑनलाईन ऑर्डरसुद्धा घेतात बरं ते."

"मस्तच! काय म्हणालीस वेबसाईट - डब्ल्यू डब्ल्यू डब्ल्यू खा-वा-की डॉट कॉम! येस्स... काय मस्त साईट आहे गं. आणि केवढे पदार्थ आहेत त्यांच्याकडं..."

"हं... आता निवांत बघून घे सगळं आणि तुझी ऑर्डर प्लेस करून झाली की मला सांग..."

"थॅक्यू व्हेरी मच! खूप मोठ्ठं काम केलंस तू माझं. आत्ताच सासूबाईंसाठी मटण करीची ऑर्डर देऊन टाकते..."

"ऑल द बेस्ट!"

Let's Try Khawakee (Short Story)

A Modest Hero

Question: The press and the public rather think of you as a star and yet you think of yourself as a member of a team.

Answer by Sir Edmund Hillary: The press and the public have created an image of Ed Hillary, hero and explorer which simply doesn't exist. They've painted a picture of me as a heroic type, full of enormous courage, tremendous strength, undying enthusiasm and all the rest of it. But it's all really just a story, that's been written up in the newspapers. I'm a person, as I've said, of modest abilities, with a good deal of determination, and I do quite a lot of planning ahead. With careful planning and good motivation, I think you can often achieve things that other much more talented people would probably do much more easily. But then, a lot of these very talented people are not strongly motivated to carry out the things that I've been involved in.

A Modest Hero

Positivism

"I am generally referred to as a 'dangerous optimist'. And I want you, my friends, to be dangerously optimistic about yourself and this great nation. Here I speak to you about the only 'ism' that I have believed in my life, and that is 'positivism'. We can feel around us this nationwide phenomenon of self-doubt. But I want to emphasise that amidst bad news, which is inevitable in any nation of our size and history, there is plenty of good news around. Look for it!"

- Dr. Raghunath Mashelkar

Positivism

हिसाब

हमने तो लुटा दी अपनी कुछ कीमती साँसे
रुपिए-पैसे का हिसाब, तुम जानो दुनिया जाने

हिसाब

मागे

काय चूक नि काय बरोबर, हिशेब सोडला मागे
नाती-गोती भाव-भावना, अवघा व्याप सोडला मागे

माझे-माझे मला-मला, ही हावच संपत नव्हती
माझ्यासाठी काय हवे, मग हा विचार सोडला मागे

हरवू नये नि सुटू नये, याचीच कायम भीती
पंगू मनाला करणारा हरेक आधार सोडला मागे

भावनावश निर्णय घेऊन, पाळल्या जगाच्या रीती
फसविणार्‍या भावनांचा आता व्यवहार सोडला मागे

परमेश्वरावर श्रद्धा आणि भक्‍ती अपार होती
आकाराचा पण हट्ट धरणारा निराकार सोडला मागे

मागे

Crimes against Women and Reforms

It may appear that crimes against women are on rise recently. Also, a crime against woman may be considered as just another crime, to be justified by a strong punishment. Both of these are misconceptions, rather ignorant and immediate statements. There are certain hidden aspects of the issue.

The reason behind comparatively higher number of crimes against women recently could be the increased number of 'reported' cases. Women (and their families) are coming out with determination for justice, in recent times. They are overcoming the guilt and fear of social embarrassment, which were preventing them from reporting crimes, in the past. More reporting instances can give justice to more victims. Also, it would give out a strong message to potential criminals that they would not get away so easily. In this sense, the courage shown by victims and support offered by their families can help actually reducing potential instances of heinous crimes against women. And this applies to all levels of society - from rich to poor, from educated to illiterate, from urbanites to villagers...

The second ignorant consideration of crimes against women is treating them as just another crime like theft and murder. Why is a woman sexually assaulted, instead of being beaten up or murdered? It's because 'rape' is worse than 'murder' for a woman. So, crimes like rape and eve-teasing may have motives of demoralising a woman, and mental harassment for life. A man can 'teach a lesson' to a woman by hurting her 'character' and 'purity'. So, this reads much more beyond sexual hunger of the criminal. Blackmailing a woman about her 'relationships', deforming her face by throwing acid, and sexual assault are tools used against woman's confidence and moral. The victim is actually helpless in such cases, as she has to face the trauma twice. First, when attacked by the criminal, and second, when demoralised by family and society. Strong punishment to the criminal can be considered as half justice here.

For the second part, attitude change is required in the atmosphere around victim (or around women, in general). In a case of burglary, the house owner is never considered as guilty or embarrassed. But in case of a rape or similar crime, the society looks down upon the victim who is already physically hurt. Even the thought of future embarrassment for family frightens the victim more than the actual crime being conducted against her. This happens in unpredictable crimes out on the streets as well as in hidden cases of mental and physical torture behind closed doors. The society should take efforts to build confidence in every woman's mind that reporting a crime and seeking justice is her right. Women need to be mentally and morally empowered to overcome the fear of social embarrassment and guilt. Then, any potential criminal would dare not think of using a woman's 'character' against her own confidence and moral!


Mandar Shinde
9822401246
shindemandar@yahoo.com

Crimes against Women and Reforms

भारतीय चिकित्सा पद्धती

    इतर अनेक प्रस्थापित व नवनवीन उपचार पद्धतींबरोबरच, आजही बर्‍याच ठिकाणी भारतीय चिकित्सा पद्धती व होमिओपॅथीचा वापर केला जातो. याचं कारण म्हणजे, या पद्धतीच्या उपचारांची आणि औषधांची सर्वत्र उपलब्धता. तसंच, सर्वसामान्यांना शारीरिक व आर्थिकदृष्ट्या परवडणार्‍या उपचार पद्धती म्हणूनही यांच्याकडं पाहिलं जातं.

    पूरक आणि पर्यायी औषधं, तसंच पारंपारिक चिकित्सा पद्धती यांचं महत्त्व एकंदर जगभरात वाढू लागलंय. त्यामुळं, भारतीय चिकित्सा पद्धतींकडं देखील लोकांचा ओढा वाढतोय. रासायनिक औषधांचे विपरीत परिणाम आणि प्रस्थापित आरोग्य सेवांचे वाढते दरही याला कारणीभूत आहेत. दीर्घायुष्याची कामना आणि बदलत्या जीवनशैलीनं निर्माण केलेल्या शारीरिक/मानसिक समस्या, या दोन्हींसाठी नवनवीन उपचार व तंत्रज्ञान विकसित होत असलं तरी, लोकांना साध्या-सोप्या उपचार पद्धतींमध्ये जास्त रस आहे. अशा पद्धती, ज्यानं आरोग्यविषयक समस्यांचं निराकरण तर होईलच पण त्याचबरोबर जीवनमानाचा दर्जाही उंचावेल.

    सुदैवानं, भारताच्या प्राचीन चिकित्सा पद्धतींमध्ये रोगप्रतिबंधक (प्रिव्हेन्टीव्ह) आणि रोगनिवारक (क्युरेटीव्ह) उपचार पद्धतींचा अनमोल खजिना उपलब्ध आहे. भारतीय चिकित्सा पद्धतींमध्ये आयुर्वेद, योग, निसर्गोपचार, सिद्ध, युनानी, तसंच होमिओपॅथी आदींचा समावेश होतो. यांची काही खास वैशिष्ट्यं आहेत. उदाहरणार्थ, या पद्धतींमधील उपचारांची विविधता व लवचिकता, जी एकाच रोगावर वेगवेगळ्या रुग्णांच्या वैद्यकीय स्थितींनुसार निरनिराळ्या पद्धतीचे उपचार सुचवते. यामुळं व्यक्तिगत उपचारांतून दीर्घकाळ टिकणारे उपाय योजणं शक्य होतं. या पद्धतीच्या औषधींची व अन्य सामग्रीची उपलब्धता हेही एक महत्त्वाचं वैशिष्ट्य म्हणता येईल. आपल्या आजूबाजूला आढळणार्‍या वनस्पती व पदार्थांमधून ही औषधं बनवली जातात. रसायनांचा वापर नसल्यानं यांच्यापासून साईड-इफेक्टचा धोका नाही. तसंच, औषध निर्मितीसाठी सर्वसाधारण तंत्रज्ञान व त्यामुळं तुलनेनं कमी खर्चात उपचार शक्य होतात. या पद्धती परंपरेशी व संस्कृतीशी निगडीत असल्यानं त्यांना वर्षानुवर्षं समाजमान्यता मिळत आलेली आहे. या बाबींचा विचार केल्यास असं लक्षात येईल की, भारतासारख्या देशात व्यापक प्रमाणावर प्रभावी आरोग्य सेवा पुरवण्याची क्षमता या चिकित्सा पद्धतींमध्ये आहे.

    आयुर्वेद, होमिओपॅथी, सिद्ध, युनानी, योग व निसर्गोपचार, यांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर अशा रोगप्रतिबंधक आणि रोगनिवारक उपचार पद्धती उपलब्ध आहेत, ज्या इतर पद्धतींच्या तुलनेत अधिक स्वस्त आणि गुणकारक ठरल्या आहेत. या उपचार पद्धतींकडं शासकीय पातळीवरुन दीर्घकाळ दुर्लक्ष झालं असलं तरी, १९८३च्या राष्ट्रीय आरोग्य धोरणामध्ये, संबंधित चिकित्सा पद्धतींचा पुरेपूर वापर होण्यासाठी ठोस पावलं उचलण्याची गरज असल्याचं नमूद करण्यात आलं. १९९५ मध्ये भारतीय चिकित्सा पद्धती व होमिओपॅथी (ISM&H) विभागाची स्थापना करण्यात आली.

    आरोग्य व कुटुंबकल्याण विभागाच्या केंद्रीय समितीनं १९९९ मध्ये सादर केलेल्या शिफारशींपैकी काही मुद्दे या क्षेत्रात भरपूर नव्या संधी निर्माण करणारे होते. जसे की -
    - प्रत्येक प्राथमिक आरोग्य सेवा केंद्रावर किमान एक, भारतीय चिकित्सा पद्धतीचा (ISM&H) डॉक्टर असावा.
    - अ‍ॅलोपॅथिक डॉक्टरांच्या अनुपलब्धतेमुळं रिकाम्या राहिलेल्या जागा, भारतीय चिकित्सा पद्धतीच्या डॉक्टरांनी भरुन काढाव्यात.
    - ग्रामीण रुग्णालयांमध्ये भारतीय चिकित्सा पद्धतींची उपचार केंद्रं सुरु करावीत. तसंच, या उपचार पद्धतींचा जनतेला फायदा मिळवून देण्यासाठी, राज्य व जिल्हा पातळीवरील सरकारी इस्पितळांत स्वतंत्र विभाग उघडावेत.

    भारतीय चिकित्सा पद्धती व होमिओपॅथी (ISM&H) या विभागाचं नोव्हेंबर २००३ मध्ये, 'आयुष' (AYUSH म्हणजे आयुर्वेद, योग व निसर्गोपचार, युनानी, सिद्ध, आणि होमिओपॅथी) असं नामकरण करण्यात आलं. देशातील, वरील भारतीय चिकित्सा पद्धतींच्या शिक्षणाचा दर्जा उंचावणं, हे या विभागाचं एक महत्त्वाचं उद्दिष्ट आहे. केंद्र सरकारच्या आरोग्य व कुटुंबकल्याण मंत्रालयाशी संलग्न असणार्‍या 'आयुष' विभागाकडून मान्यता प्राप्त केलेल्या आयुर्वेदीक मेडीकल कॉलेजांमध्ये देशपातळीवर पुढील अभ्यासक्रम चालवले जातात -

    १. पदवी अभ्यासक्रम - साडेपाच वर्षांचा 'आयुर्वेदाचार्य' (म्हणजे बॅचलर ऑफ आयुर्वेदीक मेडिसीन अ‍ॅण्ड सर्जरी - BAMS) हा पदवी अभ्यासक्रम उपलब्ध आहे. साडेचार वर्षं मुख्य अभ्यासक्रम आणि एक वर्ष इंटर्नशिप असं याचं स्वरुप आहे.
    २. पदव्युत्तर अभ्यासक्रम - आयुर्वेद वाचस्पती (MD) किंवा आयुर्वेद धन्वंतरी (MS) असा तीन वर्षांचा विशिष्ट विषयांचा पदव्युत्तर (PG) अभ्यासक्रम आहे. सर्वसाधारणपणे २२ विषयांमध्ये एम.डी. किंवा एम.एस. करता येतं.
    ३. पदव्युत्तर पदविका अभ्यासक्रम - सर्वसाधारणपणे १६ विषयांमध्ये पदव्युत्तर पदविका (PG Diploma) अभ्यासक्रम उपलब्ध आहे. याचा कालावधी आहे दोन वर्षं.

    आयएमसीसी अ‍ॅक्ट १९७० नुसार, भारतातील आयुर्वेद, युनानी इ. चिकित्सा पद्धतींचं पदवी व पदव्युत्तर शिक्षण, तसंच आयुर्वेदीक उपचार पद्धतीचा वापर (प्रॅक्टीस) यांचं नियंत्रण, भारतीय चिकित्सा केन्द्रीय परिषद (सीसीआयएम) या नियामक मंडळाकडं आहे. भारतीय चिकित्सा पद्धतींचे अभ्यासक्रम व महाविद्यालयांची सर्व माहिती परिषदेच्या अधिकृत वेबसाईटवर उपलब्ध आहे - www.ccimindia.org.

भारतीय चिकित्सा पद्धती